جمعه 10 فروردین ماه 1403 عضويت ورود
   

سیمای کشاورزی شهرستان سمیرم

تاریخ تدوین :4/5/1397

میزان اراضی کشاورزی شهرستان 72465 هکتار می باشد که سطح زیر کشت محصولات زراعی 23625 هکتار ، این شهرستان با دارابودن 26700هکتار محصولات باغی یکی از قطب های اصلی باغبانی استان محسوب میگردد. (21000هکتار سیب درختی ، 1900 هکتار سایر درختان میوه سردسیری و 3800هکتار باغات دیم ) و اراضی آیش 22140 هکتار برآورد گردیده است که 12668از این اراضی بصورت آبی و 9472 هکتار بصورت دیم کشت میشوند.

منبع تامین آب کشاورزی شهرستان از 184رشته قنات ،1252دهنه چشمه ،9 چاه عمیق مجاز ، 1170چاه نیمه عمیق مجاز ، 850چاه نیمه عمیق غیر مجاز ، تعداد 3 مورد سد خاکی ، 6رود خانه دائمی و 10 مورد بند انحرافی می باشد .

تعداد کشاورزان شهرستان بیش از 14000نفر می باشد که متوسط مالکیت آنها 5.9هکتار است و مابقی افراد شهرستان دارای مشاغل اداری و خدماتی می باشند که بطور غیر مستقیم معیشت آنها نیز وابسته به بخش کشاورزی می باشد .

خشکسالی طی سالهای اخیر باعث خشک شدن بیش از 1752 هکتار باغات شهرستان گردیده است وپیش بینی می گردد در سال زراعی جاری 14500هکتار از کل باغات شهرستان در معرض تنش شدید خشکی قرار گیرد . همچنین خشکسالی های اخیر موجب خشکیدگی کامل 351 حلقه چاه نیمه عمیق ، 50 رشته قنات ، 626 دهنه چشمه و 61 رودخانه فضلی در سطح شهرستان گردیده است .

منطقه حنا یکی از مناطق بحرانی شهرستان است که به دلیل خشکسالی های اخیر حجم اب موجود پشت سد حنا و سطح ایستابی آب چاههای موجود منطقه به شدت کاهش یافته است .

برخی مناطق شهرستان مانند بخش پادنا ، دنا کوه و برخی مزارع واقع در ضلع جنوبی و غربی سمیرم که امکان دسترسی به منابع آبهای جاری وجود دارد نیز در جدول شماره 2 درج شده اند. این مدیریت با بررسی های میدانی و به فراخور هر منطقه پیشنهادات خود رادر جدول شماره 2 ارائه نموده است .

میزان بارندگی در سال جاری منتهی به تاریخ 23/2/97 ، 265 میلی متر می باشد که نسبت به سال گذشته 46 درصد و نسبت به دراز مدت 50 درصد کاهش داشته است .

جدول شماره 1 : ظرفیت اسمی سد و آب ذخیره شده پشت سد منتهی به تاریخ 23/2/97

ردیف

عنوان

ظرفیت اسمی ( مترمکعب)

موجودی سال زراعی 97-96 تا تاریخ 23/2/97(مترمکعب)

1

حنا

50

2.85

2

کمانه

4.5

2.95

3

قرقاچ

21

6.7

اقدامات انجام شده بخش آب و خاک :

ü اجرای آبیاری کم فشار در سطح 245 هکتار

ü اجرای آبیاری تحت فشار در سطح 14547 هکتار

ü احداث و بهسازی کانالهای آبیاری درجه 3 و 4 به طول 250 کیلومتر

ü لوله گذاری جهت انتقال آب به طول 270 کیلومتر

ü مرمت و بازسازی قنوات به طول 60 کیلومتر

ü احداث جاده بین مزارع و باغات به طول 10 کیلومتر

اقدامات انجام شده بخش باغبانی :

ü برگزاری 50 مورد کارگاههای آموزشی با عناوین تولید و پرورش قارچ خوراکی ، تغذیه درختان ، اصلاح وهرس باغات ، کشت و تولید گیاهان دارویی ، تهیه و توزیع اطلاعیه و نشریه های ترویجی به منظور حفظ باغات در شرایط بحرانی در سطح شهرستان

ü مکان یابی و جانمایی اراضی مناسب اجرای طرح مجتمع قارچ خوراکی و گلخانه در سطح شهرستان و تهیه کروکی مجتمع های مذکور

ü بازدید از طرح های کشت دیم در اراضی شیب دار ( کمیسیون ماده 3)

ü کشت گیاهان دارویی ( گل محمدی ، زعفران ، زیره سبز ، سیر ، موسیر و ....) در سطح 70 هکتار به منظور تغییر الگوی کشت

ü اجرای طرح تغذیه باغ با توجه به اعتبار تخصیصی در سطح 100 هکتار

ü اجرای طرح حذف باغات فرسوده در سطح 40 هکتار

برنامه ها و راهکارهای کوتاه مدت پیشنهادی بخش آب و خاک :

ü برگزاری کارگاههای آموزشی با موضوعات روش های آبیاری نوین ، مدیریت مصرف آب

ü لوله گذاری جهت انتقال آب و کاهش هدرروی آب

ü مرمت و بازسازی قنوات

ü استخرهای تنظیم آب به منظور مدیریت مصرف آب

برنامه ها و راهکارهای کوتاه مدت پیشنهادی بخش باغبانی :

ü برگزاری کارگاههای آموزشی با موضوعات تغذیه باغ و هرس در شرایط خشکسالی و توزیع اطلاعیه و نشریه های ترویجی با موضوع راهکار موثر حفظ باغات در شرایط خشکسالی

ü ایجاد تشکل های کشاورزی ( باغداری ) جهت ساماندهی خرید محصول

ü آبرسانی سیار به باغات بحرانی و در معرض خشکی

ü ملچ پاشی به منظور کاهش هدرروی آب و حفظ ذخیره رطوبتی

ü کشت و توسعه گیاهان با نیاز آبی کم از جمله کشت گیاهان د ارویی ، کشت ارقام مقاوم و متحمل به خشکی و ...

مسائل و مشکلات بخش آب و خاک :

1-استفاده بی رویه از منابع آبی و کاهش بارندگی و تداوم خشکسالی موجب کاهش منابع آبی گردید به همین دلیل اداره آب و خاک مدیریت به منظور کاهش هدر رفت آب اقدام به کانال کشی ، لوله گذاری ، مرمت و لایروبی قنوات نمود که قسمت اعظم آنها به دلیل نبود اعتبار ناتمام باقی مانده است .

2-در برخی از مناطق تنها راهکار به منظور برون رفت از شرایط بحرانی پمپاژ آب می باشد که اعتبار جهت اجرای پروژه های انتقال آب موجود نمی باشد.

مسائل و مشکلات بخش باغبانی :

1- عمده مشکلات بخش کشاورزی به دلیل تداوم خشکسالی و عدم بارندگی موثر و کافی طی چند سال اخیر بوده که کاهش شدید منابع آبی شهرستان و خشکیدگی باغات سیب و کاهش سطح زیر کشت محصولات زراعی را بدنبال داشته است .حفر چاههای غیر مجاز و برداشت بی رویه آب از منابع آبی زیرزمینی مشکلات خشکسالی را تشدید نموده است .

2- علیرغم پیگیریها و مکاتبات مکرر در سال زراعی 96-95 و سال زراعی جاری متاسفانه هیچگونه اعتباری از محل اعتبارات خشکسالی به این شهرستان تعلق نگرفت این در حالیست که با توجه به مدلهای هواشناسی وقوع خشکسالی در سال زراعی جاری نیز پیش بینی می گردد. لذا تخصیص اعتبارات خشکسالی به منظور کاهش مخاطرات خشکسالی با اولویت حفظ باغات موجود از انتظارات اصلی و اولیه این مدیریت می باشد.

3- عدم تخصیص تسهیلات سرمایه در گردش و سرمایه ثابت به بخش باغبانی طی چند سال اخیر علیرغم مکاتبات متعدد.( طی خشکسالیهای اخیر متقاضیان زیادی جهت احداث استخرهای ذخیره آب، تأمین هزینه های جاری باغات به این مدیریت مراجعه نموده ولی به دلیل عدم تخصیص تسهیلات پاسخ قانع کننده ای از سوی این مدیریت دریافت ننموده اند).

4- بیمه پایه باغات سیب که در سال جاری اجرایی گردیده است دارای مشکلاتی می باشد که شامل الف : اجباری بودن که در صورت عدم بیمه پایه ، بیمه عومی انجام نمی گیرد ، ب : عدم کارشناسی بودن در صورتی که 50 درصد از باغات یک منطقه خسارت بالای 70 درصد دیده باشد غرامت به باغدار تعلق می گیرد .

5- وسعت و سرعت واردات محصولات کشاورزی در سال های اخیر شتاب داشته و سیاست های مقطعی مانند تنظیم بازار بر ارزش هایی چون دغدغه امنیت غذایی و خودکفایی رجحان یافته است.بنابراین کاهش تعرفه به بهانه کنترل قیمت، موجب سلب توانایی تولیدکنندگان برای تصمیم سازی و سرمایه گذاری و از دست دادن فرصت های شغلی شده و ساختارهای تولید را به خطر انداخته است و بیشتر واردات بی رویه با طرح حمایت از مصرف کنندگان و تنظیم بازار صورت می گیرد.این شرایط با همراهی سایر سیاست های اشتباه اتخاذ شده در عرصه تولید و تجارت محصولات کشاورزی، موجب وارد آمدن آسیب به این بخش شده است که در صورت تداوم این وضعیت ، در چند سال آینده به ایجاد بحران در بخش کشاورزی کشور منجر خواهد شد که این موضوع با توجه به نقش بخش کشاورزی در اشتغال، تولید ناخالص ملی و همچنین ایجاد ارزش افزوده با کمترین اتکاء به درآمدهای نفتی و تأمین امنیت غذایی به عنوان یکی از مهمترین شاخصه های امنیت ملی، اهمیت به سزایی دارد.

6- به دلیل عدم قیمت مناسب اکثر قریب به اتفاق محصولات کشاورزی در زمان تولید و نیز عدم وجود سردخانه و انبارهای فنی مناسب برای ذخیره سازی محصول، در نتیجه ماحصل زحمت کشاورزان از بین خواهد رفت و تولید کننده به دلیل عدم بضاعت مالی محصول خود را به قیمت ناچیز در زمان تولید بفروش رسانده که در این صورت عایدات ناچیزی داشته که بعضاً جوابگوی هزینه های تولید هم نبوده و فقط واسطه گران از آن ذینفع می گردند.

7- بازار خرید و فروش سیب درختی در انحصار یک یا دو بازرگان بوده و بالطبع آنان بر تعیین قیمت محصول تاثیر به سزائی خواهند داشت و قیمت محصول را آنگونه که برای آنان صرفه داشته باشد تعیین می کنند نه بر اساس هزینه های تمام شده. در اینصورت شاهدیم که طی سالیان اخیر علیرغم افزایش هزینه های تولید متاسفانه قیمت محصول تغییرات چشمگیری نداشته و حتی در بعضی سالها کاهش نیز یافته است.

8- به دلیل نبود بازار مناسب و منطقی نبودن قیمت با توجه به هزینه های تولید موجب می گردد کشاورزان درآمد مطلوبی کسب ننموده و همین امر موجب عدم رسیدگی به باغ جهت تولید محصول سال بعد می گردد از جمله مکانیزه نکردین باغات و ....

9- با توجه به اینکه سالانه 20 تا 30 هزار تن سیب صنعتی تولید می گردد و قیمت آن 180 تومان وی باشد که با توجه به هزینه جمع آورزی به ازاء هر کیلو 150 تومان ، سوذ بسیار ناچیزی عاید کشاورزی می گردد پس وجود صنایع تبدیلی تکملی 0 کمپوت سازی ، مربا ، شامپو ، الکل ، سرکه و ... ) در این شهرستان الزامی است .

10- باغات در معرض بحران ، خسارت محصولات باغی در اثر عوامل غیر مترقبه و مبلغ خسارت به تفکیک در جداول شماره 2 و 3 ارائه شده است.

جدول شماره 2 : لیست باغات در معرض بحران و راهکارهای پیشنهادی تا فروردین ماه سال زراعی 97-96

بخش

منطقه

سطح کل باغات (ha)

سطح باغات حذف شده (ha)

سطح باغات در معرض بحران( ha)

توضیحات/راهکارهای پیشنهادی

مرکزی

شرق سمیرم: مزارع

بچگان، آخروم و...

6550

500

2000

استفاده از لوله جهت انتقال آب، پوشش انهار سنتی ،حفر چاه های عمومی، احداث بند خاکی در مزارعی مانند دهان، هست، بچگان، آخروم، گرموک

جنوب سمیرم: مزارع

سعادت آباد، حاجی آبادورشان و ...

2000

استفاده از لوله جهت انتقال آب، پوشش انهار سنتی ، پمپاژ از تنگ آب

غرب سمیرم: ونک قلعه قدم، مزارع

رزجان، و ...

500

استفاده از لوله جهت انتقال آب، پوشش انهار سنتی ، پمپاژ از سد کمانه، چشمه ناز، شتیر و احداث بند خاکی با منبع آب خوانسار

شمال سمیرم: مزارع

جوزار، قرقاچ،تنگ تیر، بردکان و ...

1500

- پمپاژ از سد قرقاچ در صورت وجود آب

- عدم امکان حفر چاه به دلیل بالادست بودن منطقه و تاثیر منفی بر چشمه سارات و قنوات زیر دست

- احداث چاه عمومی در مرتع تنگ تیر حدفاصل مراتع کته ور و تنگ تیر (مزارعی که از این چاه مشروب می شوند: قرقاچ، تنگ تیر، دره جیران،...)

- استفاده از لوله جهت انتقال آب

- پوشش انهار سنتی

وردشت

شمال دهستان(روستاهای موروک، کاکاآباد، روق و...)

3100

402.5

2500

- پمپاژ آب از رودخانه حسین آباد و مشروب شدن اراضی تل چنگی، حسین آباد، ده عاشوری، کاسگان و ...

- پمپاژ آب از رودخانه مهرگرد و مشروب شدن اراضی نورآباد، اسدآباد، صولک، دیزجان و...

- حفر چاه عمومی در مناطق مانند کاکاآباد و موروک

- استفاده از لوله جهت انتقال آب

- پوشش انهار سنتی

دناکوه

روستاهای چشمه دره، دکانی، بارند سفلی، سرتنگ، قاسملو، سرسنگان و...

7850

50

3000

- پمپاژ از رودخانه ماربر

- برخی مناطق مانند چشمه دره و روستای بارند سفلی دارای پمپاژ بوده اما بدون مجوز می باشد .

- استفاده از لوله جهت انتقال آب

- پوشش انهار سنتی

پادنا

روستاهای کیفته، قره یر، دیده جان، مروک، ماندگان

2400

620

2000

استفاده از لوله جهت انتقال آب، پوشش انهار سنتی ، پمپاژ از رودخانه ماربر

حنا

حنا

1100

180

1000

تنها راه موجود انتقال آب از رودخانه ماربر می باشد

جمع کل باغات(هکتار)

21000

1752.5

14500

خسارت وارده در اثر افت تولید ناشی از خشکسالی 2165.4 میلیارد ريال و خسارت وارده باغات خشکیده 701 میلیارد ريال که در مجموع 2866.4 میلیارد ريال می باشد .

جدول شماره 3 : خسارات محصولات باغی ناشی از حوادث غیر مترقبه تا تاریخ 26/2/97:

نوع خسارت

مبلغ خسارت

(میلیون ریال)

میزان محصول خسارت دیده(تن)

سطح خسارت دیده (هکتار)

نام محصول

ردیف

سرمازدگی

90000

4500

600

سیب گلاب

1

سرمازدگی

106000

10600

1200

سیب رد و گلدن

2

تگرگ

100000

5000

500

سیب رد و گلدن

3

296000

20100

2300

مجموع

درخواست و اعتبار مورد نیاز بخش آب و خاک :

ردیف

عنوان پروژه

محل اجرا

حجم عملیات

اعتبار مورد نیاز (میلیارد ریال)

1

لوله گذاری به منظور حفظ باغات موجود

شهرستان

200کیلومتر

200

2

احداث و پوشش کانال های آبرسانی درجه 3و4

شهرستان

115کیلومتر

188

3

لایروبی و مرمت قنوات

شهرستان

10 کیلومتر

40

4

احداث ایستگاه پمپاژ

تنگاب سمیرم

ایستگاه پمپاژ و 25کیلومتر لوله گذاری

240

5

احداث ایستگاه پمپاژ

مزارع ونک

ایستگاه پمپاژ و 12کیلومتر لوله گذاری

50

6

احداث ایستگاه پمپاژ

جسور و اسفراهان ونک

ایستگاه پمپاژ و 5کیلومتر لوله گذاری

25

7

احداث ایستگاه پمپاژ

مهرگرد وردشت

ایستگاه پمپاژ و 5کیلومتر لوله گذاری

10

8

احداث ایستگاه پمپاژ

کمه، مورک،حنا

ایستگاه پمپاژ و 25کیلومتر لوله گذاری

1200

9

اجرای آبیاری کم فشار

شهرستان

800 هکتار

71

10

اجرای آبیاری تحت فشار

شهرستان

1200 هکتار

105

11

جاده کشی بین مزارع

شهرستان

60 کیلومتر

35

جمع کل اعتبار

2164

درخواست و پیشنهادات بخش باغبانی :

1- انجام کارهای تحقیقاتی در خصوص کشت دیم در شهرستان ( محصولاتی که موفقیت کشت دیم آنها تضمینی است )

2- تخصیص تسهیلات کم بهره جهت اصلاح و حذف درختان خسارت دیده با توجه به خشک شدن بیش از 1500 هکتار از سطح باغات شهرستان

3- بازنگری در قانون و ایجاد اهرم های نظارتی در مورد اجرای برنامه الگوی کشت .

4- ایجاد تشکلهای بخش کشاورزی درخصوص خرید محصولات کشاورزی.

ü شهرستان سمیرم با تولید متوسط سالانه 300 تا 350 هزار تن سیب درختی چیزی حدود 10 % تولید کشور را به خود اختصاص داده است و بعد از استانهای آذربایجان و تهران (دماوند) از مهمترین مراکز تولید سیب درختی با کیفیت مطلوب می باشد. با توجه به اینکه 10 تا 15 درصد از کل تولید را، سیب زیر درختی یا صنعتی تشکیل می دهد می توان از این میزان جهت تولید کنسانتره و فراورده های دیگری نظیر سرکه، آب میوه، مربا، کمپوت، چیپس و چای سیب استفاده کرد که خود نیازمند کارخانه ها و کارگاه های تولید این گونه فرآوری ها می باشد.

ü بخش دیگری از تولید به صورت تازه خوری مصرف و بخش بیشتر آن بصورت انیاری در سردخانه ها ذخیره می گردد که خود نیاز به سردخانه را می طلبد با توجه به تولید 300 هزار تنی و وجود تنها یک سردخانه فعال در شهرستان به ظرفیت 35 هزار تن حدود 60 تا 70 درصد، سیب در سردخانه های استان یا استان های مجاور ذخیره سازی می گردند (هرچند که اجاره داران عمده به دلیل هزینه های حمل و بسته بندی اکثراً تمایل به ذخیره سازی در خارج از شهرستان را دارند)، به دلیل جذب سرمایه گذار و بهره وری از نیروی کاری شهرستان لزوم احداث چند واحد سردخانه و همچنین صنایع بسته بندی (سبد سازی) در شهرستان لازم است.

ü .ضمن اينكه به واسطه سهولت پرورش قارچ هاي خوراكي مي‌توان آنها را به صورت تازه ، خشك ، كنسرو و پودر به بازار عرضه نمود. باتوجه به مواد ذکر شده وهمچنین به دلیل شرایط مساعد شهرستان سمیرم در زمینه پرورش قارچ خوراکی و نیروی کار لازم ایجاد مجتمع های پرورش قارچ خوراکی و صنایع فرآوری آن در منطقه لذا تخصیص اعتبار کم بهره به منظور توسعه کارگاههای پرورش قارچ لازم می باشد.

ü با توجه به سطح زیر کشت حبوبات در شهرستان سمیرم حدود 2000 هکتار می باشد نیاز به ایجاد صنایع بسته بندی حبوبات خصوصا بسته بندی صادراتی لذا تخصیص اعتبار کم بهره به منظور توسعه صنایع بسته بندی حبوبات ضروری می باشدکه این

ü امر باعث : 1- اشتغال بخشی از نیروی کار شهرستان می شود 2- ارزش افزوده ایجاد می کند 3- قیمت تمام شده را پایین می آورد.

ü سطح زیر کشت سیب زمینی شهرستان سمیرم حدود 3500 هکتار و میزان تولید 140هزار تن می باشد که این میزان تولید 30 درصد از کل تولید استان (سطح زیر کشت این محصول در استان اصفهان 17 هزار و 660 هکتار و میزان تولید 446 هزار تن سیب زمینی در سال است) را تشکیل می دهد می توان از این امکان در جهت صنایع فرآوری سیب زمینی استفاده کرد. .

5- تخصیص اعتبار سرمایه در گردش و سرمایه ثابت کم بهره به منظور جبران خسارت محصولات باغی (میزان و مبلغ خسارت در جداول شماره 2 و 3 آورده شده است).

6- احداث صنایع تبدیلی و تکمیلی ( کمپوت سازی ، مربا ، شامپو ، الکل ، سرکه و ... ) در شهرستان جهت فراوری محصولات باغی

 
نظرسنجي
لطفا نظر خود را درباره سایت اعلام نمایید

 

تعداد جوابها : 227

عالی : 43%
خوب : 7%
متوسط : 5%
ضعیف : 45%

  ارسال  
   
كاربران حاصر در سایت
كاربران فعال بازديد كنندگان فعال :
Visitors بازديد ها: 333
Members اعضاء: 0
مجموع كاربران مجموع: 333

بازديد ها بازديد ها :  
Visitors بازديد هاي كل: 2808385
Visitors بازديد هاي امروز: 552
Visitors بازديد هاي ديروز: 2858

فعال در اين زمان كاربران فعال:
   
Copyright (c) 1403/01/10 پرتال مديريت جهادكشاورزي شهرستان سميرم
پرتال سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان
Ariana Informatics Group - گروه داده ورزي آريانا